جام جم آنلاين: آيا شما هم جزو افراد فراموشكار هستيد؟ آيا مي‌توانيد نام عناصر درس شيمي را به ياد آوريد. يا اين كه تاريخ اولين برخورد با همسرتان را به خاطر مي‌آوريد؟ مسلما خير. اين به دليل آن است كه حافظه به صورت انتخابي عمل مي‌كند.
برخي از مسائل را به دليل اهميت بيشتر آسان‌تر از بقيه به ذهن مي‌سپاريم. اما مغز قابليت به خاطر سپردن هر موضوعي را دارد و فقط به كمي تمرين و ممارست نياز است. در زير شما را با روش‌هاي بهبود حافظه آشنا خواهيم كرد.

مساله: به جاي پرداختن و وارد شدن به مطالب پيچيده روان‌شناسي در زمينه حافظه كوتاه مدت و بلندمدت بياييد فقط قرار بگذاريم ديگر مسائلي كه نبايد فراموش مي‌كرديم را از قلم نيندازيم. براي مثال هر كسي، شايد به غير از معلم شيمي، شما را به خاطر به ياد نياوردن فرمول يك ماده خاص خواهد بخشيد.

با اين حال ممكن است هنگامي كه در تختخواب خود دراز كشيده‌ايد، به دليل به خاطر نياوردن تلفن دوست صميمي‌تان كلافه و پريشان شويد. در زير مواردي را كه بايد سعي در به ذهن سپردن آنها نماييد، آورده شده است: اسامي، شماره‌هاي تلفن، قيافه‌ها، كارها، قرارهاي ملاقات، تاريخ‌هاي تولد، گفتگوها و حقايق.

به ياد نياوردن موارد فوق معمولا نتيجه توجه نداشتن به اندازه كافي است. اگر برايتان مهم بود، هيچ‌گاه فراموش نمي‌كرديد. بار ديگر كمي بيشتر سعي و دقت كنيد و ببينيد تا چه اندازه بيشتر موفق خواهيد شد. همچنين مشخص كنيد كه كدام حافظه را داريد. بصري يا سمعي. وقتي پاسخ اين سوال معلوم شد، در موقعيتي بهتر براي بهبود حافظه خود قرار خواهيد گرفت.

در اين قسمت نكات مهمي براي بهبود مهارت‌هاي به ذهن سپردن مسائل آمده است:
فعال باشيد

اين درباره هر چيزي بايد اعمال شود. هنگامي كه در حال شنيدن، تفكر و مطالعه هستيد، سعي كنيد از مطالبي كه فرد ديگري به شما گفته، نكته‌برداري كنيد. اگر بي‌حال و غيرفعال باشيد، مغزتان دچار كندي و تعلل خواهد شد و اگر براي فعال بودن تلاش كنيد، ذهنتان آنچه را كه مي‌بيند و مي‌شنود را ثبت نموده و راحت‌تر مي‌توانيد آن را به خاطر بسپاريد.

تمركز كنيد

به جزييات دقت كنيد. در طول روز چيزهاي بسيار زيادي را مي‌شنويم اما تنها آنهايي را به ياد مي‌آوريم كه برايمان اهميت داشته باشد. مسائل مورد اهميت خود را گسترش دهيد تا بيشتر بتوانيد آنها را به ذهن بسپاريد. يك روش خوب اين است كه همه چيز را حياتي فرض كنيد. وانمود كنيد كه يك كارآگاه جنايي هستيد و هرآنچه در اطراف شما در حال اتفاق افتادن است، اهميت دارد.

پيوستگي ايجاد كنيد: بين انچه مي‌خواهيد به ياد بسپاريد و آنچه از پيش در ذهن داريد، ارتباط به وجود آوريد. اين ارتباط مي‌تواند يك رنگ، يك عدد يا يك كلمه هم‌قافيه باشد. براي به‌خاطر داشتن نقشي از چيزهاي مختلف، تصاويري كه هم‌قافيه با اعداد هستند را براي خود مجسم كنيد. همچنين مي‌توانيد از كلمات مخفف و تركيب اسامي يا متصل نمودن اول حروف كلمات (مانند حروف ابجد) استفاده كنيد.

تكرار كنيد

روش تنبيه معلم مدرسه‌تان را به ياد داريد؟ هرگاه فردي دچار خطايي مي‌شد، مجبورش مي‌كرد چندين و چند بار مطلبي را بنويسد. تكرار براي به ذهن سپردن موضوعات كمك كرده و باعث حك‌شدن افكار در مغزتان مي‌شود. هرگاه فردي را ملاقات مي‌كنيد اسم او را در ذهن خود تكرار كنيد. وقتي كسي شماره تلفنش را به شما مي‌دهد، چندين‌بار آن را روي كاغذ بنويسيد و با صداي بلند تكرار كنيد. اگر مي‌خواهيد مطلبي را حفظ كنيد، كافي است آن را چندين‌بار روي تكه‌اي كاغذ بنويسيد.

اسامي را به هم ربط دهيد

وقتي با كسي كه با او قبلا آشنا شده‌ايد، اما اكنون اسمش را به ياد نمي‌آوريد، برخورد مي‌كنيد، دچار آشفتگي مي‌شويد. مشكل را مي‌توانيد با مرتبط‌كردن آن اشخاص با كسي كه به آنها شباهت دارد يا با واژه‌اي كه با يكي از خصوصيات شخصيتي آنها نزديك است، حل كنيد. با اسامي آنها بازي كنيد و يك تصوير خيالي از آنها در ذهن خود مجسم نمائيد. براي به يادآوردن اسم فردي مي‌توانيد حروف الفبا را از ابتدا بازگو كنيد تا اين‌كه به حرف ابتداي اسم او برسيد. حتما با اين كار اسم را به خاطر خواهيد آورد.

تصويري با مفهوم ايجاد كنيد

از هر آنچه مي‌خواهيد به خاطر بسپاريد، تصويري خيالي در ذهن ايجاد كنيد. موضوعي را در ذهن خود تصور نماييد تا بتوانيد همه چيز را به صورتي واضح مشاهده كنيد. وقتي چيزي را فراموش كرديد، اين تصوير را مجسم كنيد تا مغزتان اطلاعات از دست رفته را بازيابي نمايد.

رهنمودهاي همه‌منظوره‌

عمل كردن به اين نكات باعث مي‌شود ذهني خلاق‌تر نسبت به گذشته داشته باشيد.

از اطلاعات لذت ببريد

ما هميشه موضوعاتي را در خاطرمان نگاه مي‌داريم كه به آنها علاقه‌مند هستيم، اگر از رياضيات متنفر هستيد، حفظ كردن فرمول‌ها و تئوري‌هاي پيچيده برايتان بسيار سخت خواهد بود. اما اگر يك فرضيه رياضي را به صورت كامل مطالعه كنيد و با مصائب و سختي‌هاي فردي كه آن فرضيه را مطرح و عمر خود را براي اثبات آن صرف كرده آشنا شويد، يه موضوع علاقه‌مند مي‌شويد و به خاطر سپردن آن بي‌ دردسر و آسان خواهد شد. همين مطلب در خصوص مسائل ديگر نيز صادق است حتما دليلي وجود دارد كه به يادآوردن شماره تلفن رستوران مورد علاقه‌تان آسان‌تر از شماره تلفن مطب دندانپزشك شماست.

وقت بگذاريد

حافظه به صورت لحظه‌اي و آني عمل نمي‌كند. براي هضم و درك اطلاعات بايد وقت كافي صرف كنيد. البته به خاطر سپردن بعضي چيزها سريع‌تر از بعضي ديگر انجام مي‌گيرد. اما هيچ وقت خودتان را به دليل كند بودن سرزنش نكنيد. وقتي سعي در حفظ كردن چيزي داريد، سطح انرژي خود را بالا نگاه داريد و به صورتي موثر تمركز كنيد.

آرامش داشته باشيد

فشار رواني براي برخي از افراد مفيد است، اما اغلب وقتي ما از تنش‌ها رها هستيم، بهتر عمل مي‌كنيم. نفس عميق بكشيد و آرامش خود را حفظ كنيد. تمدد اعصاب باعث بالا رفتن سطح آگاهي و قابليت به خاطر سپردن در شما مي‌شود.

گزينشي عمل كنيد

محال است يك فرد همه مسائل اطراف خود را به ذهن بسپارد. شما بايد انتخاب‌گر باشيد، آنچه را كه مايل به نگهداري‌اش در حافظه هستيد، برگزيده و بقيه را فراموش كنيد. مغز شما مانند يك فايل مي‌ماند. بنابراين پرونده‌هاي غيرضروري را دور انداخته و فضا را براي نگهداري چيزهايي مهم‌تر آزاد بگذاريد.